(ဤေဆာင္းပါးျဖင့္ ဆရာၾကီးဦးတင္မုိးကုိ ေက်းဇူးစကားဆုိအပ္ပါသည္။ - ခင္ေမေဇာ္) 

"အနီးမႈန္ အေဝးမႈန္ႏွင့္ အျမင္တိမ္းေစာင္းမႈမ်ား"

နီးကပ္လြန္းေသာအရာကုိ ျမင္ရန္၊ ေ၀းလြန္းေသာအရာကုိ ျမင္ရန္ လူတုိ႔မ်က္ေစ့က မစြမ္းေဆာင္ႏုိင္ပါ။ သာမန္အေျခအေနတြင္ ရွိေနခ်ိန္တြင္ပင္ ျမင္ရန္ခက္ေသာမ်က္ေစ့မ်ားသည္ အားနည္းခ်က္ေၾကာင့္၊ ခၽြတ္ယြင္းခ်က္ေၾကာင့္ အသက္အရြယ္ေၾကာင့္ အနီးမႈန္ အေ၀းမႈန္တုိ႔ ျဖစ္လာၾကသည္။ ထုိအခါ မ်က္မွန္ မွန္ဘီလူးကုိ အသုံးျပဳလာၾကသည္။ မ်က္ေစ့တလုံးခ်င္း၏ အားနည္းခ်က္၊ ခၽြတ္ယြင္းခ်က္ေပၚမူတည္ျပီး မည္သုိ႔ေသာ မွန္ဘီလူးပါ၀ါကို တပ္သင့္သည္ဆုိသည္ကုိ သတ္မွတ္ျခင္းျဖစ္သည္။ ထုိပါ၀ါကလည္း အခ်ိန္ကုိလုိက္ျပီး အေျပာင္းအလဲရွိေနသည္။ အေျခအေနကုိလုိက္၍ ပါ၀ါေျပာင္းလဲရသည္။

ဤသည္ကား အျမင္အာရုံ၏ ခၽြတ္ယြင္းခ်က္ျဖစ္သည္။

သုိ႔ေသာ္ လူတေယာက္၏အျမင္ကုိ မိမိၾကည့္ေနသည့္ အရာ၏ အနီးတြင္ ရွိေနေသာ ပစၥည္းမ်ား၊ ပုံစံမ်ား၊ အေရာင္မ်ားက လႊမ္းမုိးမႈရွိေနသည္ကုိ အ့ံၾသစြာေတြ႔ရသည္။ သိပၸံျပပြဲတခုတြင္ လူအမ်ားေရွ႔တြင္ပင္ အျပာေရာင္ သုတ္ထားသည့္ အျပားငယ္ကုိ ျပသထားသည္။ ယင္းအနီးတြင္ ကပ္လ်က္ ထားရွိေသာ အျခားအေရာင္ကုိ လဲလွယ္ျခင္းျဖင့္ အဆုိပါအျပာေရာင္ သုတ္ထားသည့္ အျပားငယ္၏ အေရာင္လည္း မီးခုိးေရာင္သုိ႔ ေျပာင္းလဲ သြားသည္။ မ်က္လွည့္မဟုတ္ပါ။ အမွန္စင္စစ္ အေရာင္ေျပာင္းလဲသြားျခင္း လည္း မမဟုတ္ဘဲ အျမင္ေျပာင္းလဲသြားျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ နေဘးမွာရွိေသာ အေရာင္က မိမိ၏အျမင္အာရုံအေပၚ လွည့္ဖ်ား လႊမ္းမုိးေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ထုိျပပြဲကုိ သြားေရာက္ၾကည့္ရႈေနသူ ပရိသတ္မ်ား တအံ့တၾသရွိၾကသည္။ မိမိအတြက္လည္း ယင္းအ့ံၾသစရာ အျမင္အာရုံ လွည့္ဖ်ားမႈမွ ဆက္လက္ေတြးေတာစရာမ်ား ျဖစ္လာေစသည္။ မိမိိေတြ႔ေနေသာ အရာမ်ားက အရွိအတုိင္း မဟုတ္ၾက ဆုိသည့္ အေတြးပင္ျဖစ္၏။


မိမိတုိ႔၏ အျမင္ကုိ မည္သည့္အရာမ်ားက လႊမ္းမုိးပါသနည္း။

သိပၸံပညာရွင္မ်ား၏ ေလ့လာ စမ္းသပ္ခ်က္မ်ားအရ အသံ၊ အနံ႔၊ ရာသီဥတု အစရွိသည့္ တျခားအာရုံမ်ားကုိ ထိခတ္လာမႈမ်ားက လႊမ္းမုိးသည္။ မိမိအသိဥာဏ္အတြင္း သုိမွီးသိမ္းဆည္းထားေသာ ျမင္ဖူး ေတြ႔ဖူး ၾကားဖူး မွတ္သားဖူးေသာ အရာမ်ားကလည္း အျမင္အာရုံကုိ လႊမ္းမုိးမႈရွိ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ရုပ္၀တၱဳတခုကုိ လူမ်ား ျမင္ပုံမတူၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ကုိ ဘာသာ၀င္မဟုတ္သူမ်ားက အႏုပညာမ်က္ေစ့ျဖင့္ ၾကည့္သည္။ ၾကည့္ရသည္မွာ ေအးခ်မ္းမႈရွိသည္ အႏုပညာလက္ရာ အရ ႏွစ္လုိဘြယ္ရွိသည္ဟု ျမင္သည္။ မိမိဘာသာမဟုတ္၍ ကုိးကြယ္မႈ မရွိေသာ္လည္း အႏုပညာလက္ရာတခုအျဖစ္ အိမ္မ်ားတြင္ ထားၾကသည္။ ဘာသာ၀င္ျဖစ္သူ မိမိတုိ႔အတြက္ ၾကည္ညိဳကုိးကြယ္ရာအျဖစ္ ျမင္သည္။ ထုိရုပ္ပြားေတာ္ကုိ ဘုရားစင္တြင္သာ တင့္တယ္သည္ဟု လက္ခံထားသည္။ ထုိမွတပါး တျခားေနရာတြင္ မျမင္လုိပါ။ လက္မခံႏုိင္ပါ။

ဘာသာေရးအစြမ္းေရာက္သူမဟုတ္သည့္ မိမိသည္ပင္လွ်င္၊ ရံဖန္ရံခါမွသာ ဘာသာေရးပြဲလမ္းမ်ားကုိ ထုံးတန္းစဥ္လာအရ သြားသူ၌ပင္လွ်င္ ထုိအျမင္က ရွိေနသည္။ မိမိသက္တန္းထက္၀က္ခန္႔က အေနာက္ႏုိင္ငံ တြင္ ေနထုိင္ခဲ့သည့္ နုိင္ငံတကာ အေတြ႔အၾကံဳရွိသူပင္လွ်င္ ထုိ သိရွိ မွတ္သားဖူးသည့္ စင္ေပၚမွ ဗုဒၵရုပ္ပြားပုံ၏ လႊမ္းမုိးမႈ ၾကီးလွသည္။

၁၉၈၉ ခုႏွစ္ေလာက္က ျဖစ္သည္။ ဂ်ာမဏီႏုိင္ငံက အိမ္ေထာင္ ပရိေဘာက ထုတ္ကုန္ေၾကာ္ျငာ လက္ကမ္းစာေစာင္တခုကုိ မိမိစာတုိက္ပုံး ထဲတြင္ ေတြ႔ရသည္။ မ်က္ႏွာဖုံးတြင္ အိပ္ခန္းကုိ အလွဆင္ထားသည့္ ပုံျပထားသည္။ လွပသည့္ ၂ ေယာက္အိပ္ကုတင္ႏွင့္ ေမြ႔ရာေပၚတြင္ အနီေရာင္ဖဲစ အိပ္ရာခင္းကုိ ခင္းထားသည္။ အိပ္ရာကထခါစ ပုံစံႏွင့္ေမြ႔ရာေျခရင္းပုိင္းတြင္  အမ်ဳိးသမီးေအာက္ခံအကၤ်ီ တင္ထားသည္။ အိပ္စက္အနားရခဲ့သည္ဟူေသာ သရုပ္ကုိ ျပထားျခင္းျဖစ္သည္။ မနက္ခင္း၏ ၾကည္လင္မႈကို ျပသည့္အေနႏွင့္ အဆုိပါ အက်ၤီေပၚတြင္ သစ္သားႏွင့္ ထုထားေသာ ဗုဒၵရုပ္ပြားေတာ္ကုိ တင္ထားသည္။

အႏုပညာအျမင္ ဒီဇုိင္းအျမင္အရ အလြန္လွပေသာ အခင္းအက်င္း ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ ဗုဒၵရုပ္ပြားေတာ္ကုိ ထုိေနရာတြင္ မျမင္ဖူးသည့္ မိမိအတြက္ တုန္လႈပ္ခဲ့ရသည္။ တျပိဳင္နက္တည္းမွာပင္ မေက်မနပ္ျဖစ္လာသည္။ ဘာသာေရးအရ ႏွိမ့္ခ်ေစာ္ကားျခင္းဟု "ျမင္" သည္။ ထုိေၾကာင့္ မိမိကုိ လက္ခံဖိတ္ၾကားထားေသာ မိသားစုကုိ ေျပာျပအကူအညီေတာင္းျပီး အဆုိပါေၾကာ္ျငာကုမၸဏီကုိ ဆက္သြယ္ခဲ့သည္။ ဖုန္းေပၚတြင္ေျပာဆုိေနသည့္ မိမိအသံမ်ား တုန္ယင္ေနသည္ကုိ ကုိယ္တုိင္ သတိျပဳမိသည္။ တဖက္က ေတာင္းပန္ျပီး ေနာက္ေနာင္ဤသုိ႔ေသာ ဘာသာေရးရုပ္ထု ပစၥည္းမ်ားကုိ အသုံးမျပဳေတာ့ပါဟု အာမခံခဲ့သည္။ ဗုဒၶႏွင့္ ပထမဆုံးအၾကိမ္ အေနာက္တုိင္းတြင္ ေတြ႔ဆုံမိျခင္း ျဖစ္သည္။

ႏွစ္မ်ားလြန္ေျမာက္ခဲ့သည္။ တခုေသာေန႔တြင္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ နယူးေယာက္ျမိဳ႔သုိ႔ သြားေရာက္ လည္ပတ္ရင္း လမ္းေဘးက အႏုပညာ ပစၥည္းေရာင္းသည့္ ဆုိင္တန္းမ်ားကုိ ျပဴတင္းေပါက္မွ လမ္းေလွ်ာက္ရင္းေငးေမာၾကည့္သြားျဖစ္သည္။ အေနာက္တုိင္း ပန္းခ်ီ ပန္းပု၊ ေဈးမ်ဳိးစုံ၊ ေခတ္မ်ဳိးစုံ၊ လက္ရာမ်ဳိးစုံကုိ မွီသေလာက္လွမ္းၾကည့္ရင္း တဆုိင္ တြင္ေတာ့ အလုိအေလ်ာက္ ရပ္တန္႔သြားသည္။ ၃ ေပခန္႔အျမင့္ရွိသည့္ မႏၱေလးမတ္ရပ္ကုိယ္ေတာ္သည္ မွန္ကာထားသည့္ အျပင္မွျမင္ရသည့္ ျပခန္းတြင္ မတ္မတ္ ရပ္ေနေတာ္မူသည္။

ျမန္မာ့အႏုပညာေရွးေဟာင္း ပစၥည္းမ်ား ႏုိင္ငံျပင္ပကုိ နည္းမ်ဳိးစုံႏွင့္ ထြက္ခြာေနသည္ဟု စိတ္မေကာင္းစြာ ေတြးရင္း ဆုိင္အတြင္းခန္းသုိ႔ ၀င္လုိက္သည္။ တဆုိင္လုံးတြင္ ျမန္မာ၊ ကမ္ေဘာဒီးယား၊ အိႏၵိယ ပုံစံ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္မ်ားႏွင့္ ျပည့္ေနသည္။ မတုိက္မိ မနင္းမိေအာင္ သတိထား၀င္ရသည္။ အေဟာင္းမ်ားလည္း ပါေကာင္းပါမည္။ အေဟာင္းႏွင့္ သ႑ာန္တူေအာင္တုထားေသာ အေဟာင္းတုမ်ားလည္း ပါသည္။ ဆုိင္ရွင္ကုိ ဤရုပ္ထုမ်ားဘယ္ကလာသလဲ ေမးၾကည့္ရာ ခ်င္းမုိင္မွဟု ဆုိသည္။ လုိခ်င္သည့္ ရုပ္ထုမွာေပးလုိ႔ရသည္ဟု သူက ကမ္းလွမ္းသည္။ ရုပ္ပြားေတာ္မ်ား၏ေဈးက ေဒၚလာ ၅၀ တန္းမွ ေဒၚလာ ၅ေထာင္တန္းခန္႔အထိ အရြယ္အစား၊ လက္ရာေပၚမူတည္၍ရွိေၾကာင္း ဆုိင္ရွင္က ရွင္းျပသည္။ သစ္ထု၊ ယြန္း၊ ေၾကး၊ ေငြ၊ ေဘာ္ႏွင့္ ပစၥည္းအမ်ဳးိအမည္မသိေသာ ဗုဒၶရုပ္ထု စသျဖင့္ စုုံလင္လွသည္။

အေနဂဇာမတင္ရေသးေသာ ရုပ္ပြားေတာ္ကုိ ရုပ္ထုဟုသာ သတ္မွတ္ရမည္ဟု မိမိကုိယ္မိမိ သတိေပးလုိက္ရသည္။

အႏုပညာလက္ရာေျမာက္ေသာ ရုပ္ထုမ်ားသည္ က်ဥ္းက်ပ္လွေသာ အခန္းထဲတြင္ ေနရာအျပည့္ အဆင္ေျပသလုိ ခ်ထားေသာ္လည္း ၾကည့္ရသည္မွာ လွပၾကက္သေရရွိလွသည္။ ၾကည့္ရသည္မွာ စိတ္ၾကည္လင္လွသည္။ အႏုပညာလက္ရာေၾကာင့္လား၊ ဘာသာေရးမွတ္ဥာဏ္ေၾကာင့္လားေတာ့ မသိပါ။ ဒီေလာက္လွေတာ့လည္း သူတုိ႔လည္း လုိခ်င္မွာေပါ့ေလ - ဟု ေျဖေလ်ာ့ေတြးလုိက္သည္။

အင္တာနက္ေပၚတြင္ ျမန္မာလက္မႈအႏုပညာဟု ရုိက္ျပီး ရွာၾကည့္ေသာ အခါ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ဗုဒၶရုပ္ထုမ်ားႏွင့္ တျခားဘာသာေရးဆုိင္ရာ အႏုပညာ လက္ရာမ်ားကုိ အီးေဘး ေခၚ ေဈးခ်ေလလံေခၚေသာ အေရာင္း စာမ်က္ႏွာတြင္ တပုံတပင္ေတြ႔ရသလို ျမန္မာႏုိင္ငံမွ လက္မႈအႏုပညာ လက္ရာမ်ား တင္ပုိ႔ေရာင္းခ်သည့္ ၀ဘ္စာမ်က္ႏွာမ်ားလည္း ေတြ႔ရသည္။ ဗုဒၶရုပ္ထုႏွင့္ ေခါင္းပုံအမ်ဳိးမ်ဳိးကုိလည္း အရြယ္ကုိလုိက္ျပီး ၇ ေဒၚလာခန္႔မွစ၍ ေထာင္ဂဏန္းအထိ ေရာင္းခ်ေနသည္။

 

မိမိမျမင္လုိေသာ ေၾကာ္ျငာမ်ားတြင္ မထဲ့ၾကရန္ ေမွ်ာ္လင့္၍မရေတာ့ပါ။ မိမိမျမင္လုိေသာ ေနရာတြင္ အလွအပ အဆင္တန္ဆာအျဖစ္ မေတြ႔ခ်င္လုိ႔လည္း မရေတာ့ပါ။ ထုိရုပ္ထုမ်ားကုိ ကုိးကြယ္ရန္ ထုတ္လုပ္ျခင္းထက္ အဆင္တန္ဆာမ်ားအျဖစ္ ထုတ္လုပ္ျပီး ႏုိင္ငံျခားကုိ တင္ပုိ႔ေနၾက၍ျဖစ္သည္။ ဘုရားေစာင္းတန္းတြင္ အိမ္ရွိဘုရားစင္အတြက္
ေရာင္းခ်ျခင္း မဟုတ္ၾကပါ။ ေရာင္းသူက ေရာင္း၍ သယ္သူကသယ္ျပီး ပုိင္ဆုိင္သူက သူထားလုိရာထားသည္ကုိ တား၍မရႏုိင္ေတာ့ပါ။ စိတ္ထဲတြင္ေတာ့ မရွင္းလွတာ အမွန္ပင္။

ေနာက္ပုိင္း အၾကိမ္မ်ားစြာ ဗုဒၶႏွင့္ ေတြ႔ဆုံမိရာတြင္ အႏုပညာ ယဥ္ေက်းမႈ
ျပတုိက္မ်ားအျပင္ အေရာင္းဆုိင္မ်ားတြင္ ေတြ႔ရေသာ၊ ငါးကန္အလွဆင္ သည့္ ဗုဒၶေခါင္းႏွင့္ဆင္သည့္ အရုပ္မ်ားကုိ ေတြ႔႔ေသာ၊ အေဟာင္းပစၥည္း ေဈးတန္းတြင္ေတြ႔ရေသာ အခါမ်ားတြင္ ၾကည္လင္ေသာ ေအးျမေသာ စိတ္ခ်မ္းေျမ႕မႈကုိေပးေသာ ႏွစ္သက္ဘြယ္ အႏုပညာရုပ္ထုဟုသာ စိတ္ေျဖေလ်ာ့၍ ၾကည့္ရသည္။ ထုိအခါ အတုိင္းအတာတခုေလာက္ အထိေတာ့ ေျပာင္းလဲျမင္လာသည္။

ထုိအခ်ိန္တြင္ ၀ါရွင္တန္ကုိ ေရာက္လာေသာ ခ်စ္ခင္ေလးစားရေသာ ဆရာၾကီးဦးတင္မုိးက သူ၏ ကဗ်ာစာအုပ္ငယ္ေလးတအုပ္ကုိ လက္ေဆာင္ေပးလာသည္။ သူကုိယ္တုိင္လည္း ဖတ္ျပသည္။ မ်က္ႏွာဖုံးတြင္ မိမိကုိ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဒိြဟျဖစ္ခဲ့ေသာ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ပုံ ကုိ တင္ထားသည္။ ကဗ်ာအမည္ကား "ဗုဒၶႏွင့္ ေတြ႔ဆုံျခင္း"

ဘာမဟုတ္ ညာမဟုတ္နဲ႔
ငါဗုဒၶဘုရား ကိုေတာင္မွ
ေရွးေဟာင္းပစၥည္းေတြ အၾကားမွာ
ေရာင္းစားခံရ
စီးပြားေရးမ်က္စိ စူးရွတဲ့
ဒီလိုဥေရာပမွာ
မင္းက ဘာလာလုပ္သလဲတဲ့
ဗုဒၶက ေမးေတာ္မူတယ္။

ကိုယ္ေတာ္ မသိလို႔ေနာ္
ကိုယ္ေတာ္သာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိရင္
ပူေဇမိ အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔
ရွိခိုးခံရမွာေတာ့ အမွန္ပါပဲ။
ဒါေပမယ့္
မမွန္တာေတြေျပာ၊ မမွန္တာေတြေဟာေနရ
ကိုယ္ေတာ္က ဗုေဒၶါတ,မိၿပီး
ေျပးႂကြခ်င္မွာ ေသခ်ာတယ္။
မမွန္တာေတြ ေျပာေတာ့လဲ
သံသရာတေၾကာမွာ
အဖန္တရာ ေမာေနဦးမွာကိုး ဘုရာ့။

ဟူ၍ ဆရာတင္မုိးကဗ်ာက အစခ်ီသည္။ ကုိယ္တုိင္ရြတ္ျပေနေသာ ဆရာက အသံႏွင့္ ဌာန္ႏွင့္ ခပ္ေျဖးေျဖးပဲ ရြတ္ဆုိသည္။

လက္နက္ကိုင္စစ္တပ္က
အရပ္ရပ္ေနျပည္ေတာ္
ၾကားလို႔မွ မေလ်ာ္ေအာင္
ေအာ္ဒါေတြထုတ္ မေတာ္တာေတြလုပ္ေနေတာ့
ဗုဒၶကိုႀကိဳးတုပ္
အခ်ဳပ္ထဲသြင္းရင္ မခက္ပါလား။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း စစ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ၊ တရားမဲ့မႈမ်ားကုိ စာဖြဲ႔ထားရင္း တပုဒ္တြင္မူ မိမိ၏ ၀ိေရာဓိကုိ ေျဖေပးသည့္ ဆရာ့အေရးအဖြဲ႔ကုိ စိတ္ေမာစြာ၊ ႏွစ္ျခိဳက္စြာ၊ ရင္ႏွင့္စြာ နားေထာင္ရသည္။

ကိုယ္ေတာ့္အဖို႔ကေတာ့
ဥေရာပ စူပါမားကတ္မွာ
ၿငိမ္သက္စြာ စံပယ္တာကမွ
အႏၱရာယ္ခပ္သိမ္း၊ ကင္းေပ်ာက္ၿငိမ္းၿပီး
သိန္းသန္းမက တန္ဖိုးတက္
ဗုဒၶ ဗုဒၶ ဆိုၿပီး
ႏႈတ္ဟလို႔ အႁမြက္ခံရဦးမယ္။
စိတ္လက္မသာ ရွိေတာ္မမူပါနဲ႔ ဘုရား။

အျမင္မ်ားကုိ ၎အားလႊမ္းမုိးရုိက္ခတ္မႈရွိသည့္ အာရုံမ်ားက ျပဳျပင္သည္ ဆုိလွ်င္ ဆရာၾကီးဦးတင္မုိး၏ ဗုဒၶႏွင့္ေတြ႔ဆုံျခင္း က မိမိအနာအတြက္ ရည္ရြယ္ေသာ ေဆးမဟုတ္ေသာ္လည္း အျမင္တခုကို တည့္ေပးလုိက္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း မေျပာျဖစ္ခဲ့သည့္ ေက်းဇူးစကားကုိ ဆုိခ်င္လွပါေတာ့သည္။

ေနာင္ေသာအခါ ကုိးကြယ္ရာအျဖစ္ ဘုရားစင္တြင္ေတြ႔ရသည့္ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ကုိ ၾကည္ညိဳစိတ္ျဖင့္ ျမင္ႏုိင္ျပီး ထုိမွတပါး လွပေသာ အႏုပညာလက္ရာဟုသာ ျမင္လုိက္ပါေတာ့သည္။
အေနဂဇာတင္ထားေသာ ရုပ္ပြားေတာ္သည္ ဂုဏ္အဂၤါႏွင့္ ျပည့္စုံေသာ ဆည္းကပ္ရာကုိယ္ေတာ္ျဖစ္ျပီး အေနဂဇာမတင္ေသာ ရုပ္ပြားေတာ္သည္ အသြင္သာတူေသာ ရုပ္ထုတခု ျဖစ္သည္ဟူ၍။

အနီးမႈန္သူ အေ၀းမႈန္သူမ်ားႏွင့္ မိမိကဲ့သုိ႔ အျမင္ေစာင္းေနႏုိင္သူမ်ားလည္း ဆရာၾကီးကဲ့သုိ႔ေသာ အျမင္ကုိ ျပင္ေပးမည့္သူမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ၾကပါေစဟု ဆုေတာင္းမိပါေၾကာင္း။

ေရးသားသူ- ခင္ေမေဇာ္